piątek, 7 grudnia 2012

Kalendarz adwentowy - 7




WIGILIA I BOŻE NARODZENIE
jak powstały


Święta Bożego Narodzenia obchodzone są już od IV wieku. W naszej polskiej tradycji najbardziej uroczystym dniem jest Wigilia tych świąt. Ale na to, że te święta obchodzimy właśnie w grudniu, złożył się skomplikowany i długotrwały proces historyczny.

Przesilenie zimowe od wieków w różnych wyznaniach, narodowościach i kręgach kulturowych  odgrywało wielką rolę. Zwyczaje ludowe i obrzędy przeplatały się, łączyły, niektóre zanikały, inne z kolei rozrastały się. Pogańskie i antyczne zwyczaje połączyły się z chrześcijańskimi, a każdy naród dodał do nich specyficzne dla siebie cechy kulturowe.

Świat pogański na przełomie grudnia i stycznia obchodził cykl tzw. świąt roku. 25 grudnia - dzień przesilenia zimowego był dla pogan pierwszym dniem nowego roku, z kolei 24 grudnia był świętem zmarłych. Z kolei w starożytnym Rzymie od 17 grudnia trwały Saturnalia, 23 to rzymskie święto zmarłych Larentalia, 25 to Święto Narodzin Niezwyciężonego Słońca (Dies Natalis Solis Invicti), 1 stycznia zaczynał się nowy rok, a 6 stycznia było świętem Epifania (objawienie się boga).

Kościół katolicki postanowił przeciwstawić Niezwyciężonemu Słońcu świata pogańskiego  Chrystusa Zbawiciela Świata (Solis Salutis), zamieniono więc dawne święto Narodzin Niezwyciężonego Słońca w narodziny Jezusa Chrystusa. Wprowadzono wtedy własny zimowy cykl świąteczny - Boże Narodzenie, Nowy Rok i Trzech Króli, który pokrywał się z terminami obrzędów pogańskich. 

Dzięki tej świadomej, przemyślanej i dalekowzrocznej polityce kościoła obrzędowość świąt Bożego Narodzenia jest bardzo bogata, miesza bowiem w sobie różne elementy, ale o tym w jednym z następnych odcinków kalendarza.


Tekst opracowano na podst.:
"Polskie tradycje świąteczne" Hanna Szymanderska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2008, rozdział "WIGILIA I BOŻE NARODZENIE" strony 53-54.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz