Niech się panu darzy

Tytułowa nowela w zbiorze trzech krótkich forma prozatorskich Antoniego Libery nawiązuje do tematyki postaw wobec świąt, odczuwania nastroju Wigilii.

"Nie lubił świąt. Żadnych. Ani religijnych, ani państwowych.(...) Brakowało mu poczucia przynależności do jakiejkolwiek wspólnoty." To efekt postawy nowoczesnych rodziców, którzy, dokonawszy świadomych wyborów przed wojną, nie potrafili odnaleźć się w nowej powojennej rzeczywistości i swój niepokój oraz postawę outsiderów przekazali synowi. "Nowe święta państwowe budziły wstręt i pogardę. Zniesione stare wywoływały wprawdzie sentyment, ale nie do tego stopnia, by je po kryjomu kultywować. Boże Narodzenie, Wielkanoc i Zaduszki obchodzili bez wiary, jedynie na znak sprzeciwu, jako manifestację dystansu do ludowego państwa." Cały ceremoniał pełen obłudy ze strony rodziców odczuwany przez syna pozostawia ślad, który będzie wracał zawsze 24. grudnia.

Wspomnienia Wigilii to świadomość, iż w domu rodzinnym było inaczej niż w innych. "Zamiast choinki z bombkami, świeczkami i srebrną gwiazdą na czubku, na stole stał wazon z kilkoma gałązkami jedliny, na których wisiało kilka koślawych ozdóbek z papieru. Zamiast sutej kolacji, pełnej przysmaków i słodyczy, do której zasiadała rozbudowana rodzina, jadło się we troje (bo rodziny nie było) tak zwany późny obiad, który niewiele różnił się od codziennego posiłku. (...)Zamiast sterty pakunków, piętrzących się pod drzewkiem, i kogoś przebranego za Mikołaja były na ogół dwa, trzy drobiazgi opakowane w szary papier, przynoszone z drugiego pokoju i wręczane ze smutnym uśmiechem po kolacji." Mimo okresów buntu bohaterowi pozostała smutna przyjemność spacerów i obserwowania okien, ludzi podążających na Pasterkę.

Antoni Libera prowadzi narrację do zaskakującego epizodu, który przydarzy się w Amsterdamie już dojrzałemu mężczyźnie, który odniósł swój zawodowy sukces. Przypadkowe wykręcenie jakiegoś numeru połączy go z emigrantką z Polski w Betlejem. Rozmowa stanie się namiastką cudu, jakże ulotnego dla jednej ze stron. 

Nowela do odkrywania i podejmowania ocen wychowania, rozterek narratora, oczekiwania  na znak życia, może i uspokojenia wewnętrznego. Uniwersalny charakter noweli sprowadza się może również do niepokojów odczuwanych przez osoby niewierzące, niepraktykujące a jednak świętujące na swój sposób, do potrzeby mówienia o swoich postawach.
_________________________
Antoni Libera, Niech się panu darzy, Biblioteka "WIĘZI", Warszawa 2013.