sobota, 15 grudnia 2012

Kalendarz adwentowy - 15




BOŻONARODZENIOWE SZOPKI / JASEŁKA


Czy wiecie, skąd wziął się pomysł na odtwarzanie narodzenia Jezusa? To święty Franciszek z Asyżu ze swoimi braćmi po raz pierwszy przedstawili to w czasie Pasterki. W dość szybkim czasie zaczęto odgrywać takie przedstawienia w innych klasztorach i kościołach franciszkańskich, a później 'rozniosło' się to po całej Europie, trafiając do Polski w XIII wieku.

Polska nazwa jasełka pochodzi o słowa jasła, które oznaczało zagrody dla bydła umieszczone pod żłobem, gdzie schowana była słoma na podściółkę lub też karmniki dla bydła. Najdawniejsze polskie figurki jasełkowe pochodzą z XIV wieku i zostały podarowane (prawdopodobnie) kościołowi św. Andrzeja w Krakowie przez Elżbietę, siostrę króla Kazimierza Wielkiego.

W drewnianych, często ruchomych szopkach mamy cały przekrój postaci - od maleńkiego Jezuska spoczywającego w żłóbku, Maryi i Józefa pochylających się nad nim, poprzez anioły unoszące się nad nimi i śpiewające Gloria in excelsis Deo do klęczących pasterzy, Trzech Króli, a także ludzi wszelkich stanów - panów, szlachtę, chłopów, mieszczan. Szopki wystawiano w kościołach i cieszyły się one wielkim zainteresowaniem. Nie spodobało się to jednak niektórym duchownym, który za nieprzystojne uznał zachowanie niektórych wiernych i w XVIII wieku zakazano urządzanie szopek w kościołach. 

Ale zwyczaj, który spodobał się już ludziom nie mógł zaniknąć, stąd zaczęto szopki obnosić po domach. Te obnośne szopki zapoczątkowały też pielęgnowany gdzieniegdzie zwyczaj ustawiania małych szopek w domu pod choinką.

Dziś najpiękniejsze chyba szopki można obejrzeć w Krakowie - czy może gdzieś indziej także? Dajcie znać, jeśli wiecie coś o jakichś innych pięknych szopkach, które można w grudniu obejrzeć w innych miastach.


Tekst opracowano na podst.:
"Polskie tradycje świąteczne" Hanna Szymanderska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2008, rozdział "WIGILIA I BOŻE NARODZENIE" strony 72-75.

1 komentarz:

  1. Śliczne szopki są w kościołach w Piekarach Śl. oraz w kościele w Katowicach Panewnikach :)

    OdpowiedzUsuń